สานต๋าแหลว

ต๋าแหลว ตำนานเมืองหิรัญนครเงินยางเชียงแสน

ตำนานเล่าว่า.. “ขุนเติง” ผู้ครองหิรัญนครเงินยาง ไปเที่ยวป่า ก็ได้เจอนางวานรแอบมาหลงรัก นางวานรเนรมิตรกวางทองไปล่อขุนเติงเข้าป่าจนมาเจอนาง ขุนเติงเมื่อเจอหญิงงามกลางป่าก็อยู่กินกันในวิมานต้นไม้ที่นางวานรเนรมิตขึ้น   วันหนึ่งนางลิงคงเบื่อหน่ายต้องการหนีผัวออกเที่ยว ก็เลยเอาม่านวิเศษมาบังตาขุนเติงแล้วกลายร่างเป็นลิง ขึ้นไปเล่นกับพรรคพวกอย่างสนุกสนานบนต้นไม้ แต่คงจะสนุกสนานมากไป จึงเกิดเสียงดังมาเข้าหูขุนเติง  ด้วยความสงสัยขุนเติงจึงเอามีดกรีดม่าน เลยรู้ความจริงว่าได้ลิงเป็นเมียจึงเกิดความเศร้าใจ  ขุนเติงจึงคิดหนีเข้าเมือง นางลิงผู้เป็นเมียจับได้นางเลยบอกขุนเติงว่าตั้งท้อง แล้วนางจึงทำพิธีคลอดลูกก่อนกำหนด  จากนั้นเอาลูกห่อใบตองตึง ให้ขุนเติงผู้เป็นสามีอุ้มเข้าไปเมืองไว้ดูต่างหน้า ต่อมาเจ้าชายซึ่งเป็นลูกขุนเติงกับนางวานร โตขึ้นเลยได้ชื่อว่า “ขุนตึง”  เมื่อ”ขุนตึง” โตขึ้นก็เข้าป่าเหมือนพ่อแล้วก็มาเจอแม่ลิง นางวานรจึงให้ของวิเศษแก่ขุนตึงซึ่งเป็นลูกชาย เพื่อไปสร้างเมืองให้เจริญรุ่งเรือง แต่สิงสาราสัตว์ที่เป็นพรรคพวกกับแม่ลิงเห็นดังนั้นก็พากันแห่แหนตามหลานชายเข้าเมืองไปด้วย แล้วก็ไปกัดกินพืชผักผลไม้ชาวเมืองจนเป็นที่เดือดร้อนกัน  ขุนตึง จึงไปขอให้พญาแหลว (พญาเหยี่ยว) มาช่วยปรามพรรคพวก ก็ได้ผลเฉพาะตอนพญาแหลวบินมา พอลับหลังก็มาอีก แม่ลิงเลยบอกให้ขุนตึงเอาไม้ไผ่มาจักตอกสานเป็นรูปตาของพญาเหยี่ยวไปปักไว้ตามไร่ตามนา ป้องกันนกกา สัตว์ป่าทำลายพืชผล จึงได้ชื่อว่า “ตาแหลว” แต่นั้นมา เพราะ แหลว ภาษาล้านนา แปลว่า เหยี่ยว

 

บทความ : บุหลัน ลอยเลื่อน

แหลว/ฮุ้ง = เหยี่ยว

เรียบเรียง : สุภิญญา  ประทิศ